Wobec zagrożeń międzynarodowych. Polityka zagraniczna w latach trzydziestych XX w. (1)
| Materiał 1. |
Pakt o nieagresji zawarty pomiędzy Rzeczpospolitą Polską i Związkiem Socjalistycznych Republik Sowieckich, 25 lipca 1932 r.
Artykuł I
Obie umawiające się strony, stwierdzając, że wyrzekły się wojny, jako narzędzia polityki międzynarodowej w ich wzajemnych stosunkach, zobowiązują się wzajemnie do powstrzymywania się od wszelkich działań agresywnych lub napaści jedna na drugą zarówno samodzielnie, jak łącznie z innymi mocarstwami.
Za działanie sprzeczne z zobowiązaniami niniejszego artykułu uznany będzie wszelki akt gwałtu, naruszający całość i nietykalność terytorium lub niepodległość polityczną drugiej umawiającej się strony, nawet gdyby te działania były dokonane bez wypowiedzenia wojny i z uniknięciem wszelkich jej możliwych przejawów.
Artykuł II
W razie gdyby jedna z umawiających się stron została napadnięta przez państwo trzecie lub przez grupę państw trzecich, druga umawiająca się strona obowiązuje się nie udzielać ani bezpośrednio, ani pośrednio pomocy i poparcia państwu napadającemu przez cały czas trwania zatargu (…).
| Materiał 2. |
Deklaracja o niestosowaniu przemocy pomiędzy Polską i Niemcami, 26 stycznia 1934 r.
Rząd polski i rząd niemiecki uważają, że nastąpił moment, aby rozpocząć nowy okres w stosunkach politycznych polsko-niemieckich przez bezpośrednie porozumiewanie się jednego państwa z drugim. Wobec tego zdecydowały się one przez niniejszą deklarację położyć podstawę dla przyszłego kształtowania się tych stosunków.
Oba rządy wychodzą przy tym z założenia, że utrzymywanie i utrwalanie stałego pokoju pomiędzy ich krajami stanowi istotny warunek dla powszechnego pokoju w Europie. (…)
Oba rządy oświadczają, że jest ich zamiarem porozumiewać się bezpośrednio we wszelkiego rodzaju zagadnieniach, dotyczących ich wzajemnych stosunków. W razie, gdyby wynikły pomiędzy nimi kwestie sporne, których by się nie dało załatwić w drodze bezpośrednich rokowań oba rządy będą szukały tych rozwiązań w każdym poszczególnym wypadku we wzajemnym porozumieniu przy pomocy innych sposobów pokojowych, przy czym w razie potrzeby nie uchybia to możności zastosowania tych rodzajów postępowania, które są przewidziane dla takiego wypadku w innych obowiązujących je wzajemnie porozumieniach. W żadnym jednak wypadku nie będą się one uciekały do stosowania przemocy w celu załatwienia tego rodzaju spraw spornych (…).
| Pytania |
- Scharakteryzuj układ sił w Europie w latach 30. XX w. Uwzględnij zagrożenia dla Polski ze strony państwach sąsiedzkich i ich systemów politycznych i ideologicznych.
| Praca domowa |
- Przygotuj głos w dyskusji: „Sojusznicy II RP. Czy Polsce groziła izolacja na arenie międzynarodowej w okresie międzywojennym? Czy sojusze Polski w dwudziestoleciu międzywojennym można nazwać egzotycznymi?”
- Scharakteryzuj stosunek Hitlera i Stalina wobec porządku wersalskiego w Europie Środkowo-Wschodniej.
- Napisz krótka notatkę: „Niemcy i ZSRR (Rosja Sowiecka) w polskiej polityce zagranicznej w latach 1932-1938.”